tennessee williams

  1. amerikan edebiyatı'nın 20. yüzyıldaki birkaç dahi çocuğundan biridir tennessee williams. oyunları ve kısa öykülerinin yanı sıra, iki roman, şiirler, senaryolar ve bir de otobiyografi yazmıştır. 26 mart 1911'de mississippi-columbus'ta doğan yazar, 24 şubat 1983'te new york'ta ölür. williams'ın tüm eserleri, yaşadığı dönemin orta ve alt gelir grubundaki insanların hayatından kesitler sunar. ama bu acındıran, insanda duygu selleri yaşamasına neden olan bir şey değildir. aksine, okudukça, izledikçe insanı gerer bu cümleler. williams'ın pek çok eserini sinemaya uyarlayan yönetmen elia kazan'a göre "yaşadığı her şey oyunlarında, oyunlarındaki her şey de yaşamında" yer alır tennessee williams'ın. aile içi çatışmalar, eşler arasındaki gerilimler kendi ailesinde de vardır örneğin. öfkeli ana babasının gelecekte ne olacağına karar verdiği ailesinde ayakkabı satıcısı bir baba, bir vaiz kızı olan ve öfkeli, sinirli kişiliğiyle tanınan anne, sinir hastası bir abla ile birlikte aynı evi paylaşır. ömrünün önemli bir kısmını akıl hastanelerinde ve rehabilitasyon kliniklerinde geçiren abla rose'a göz kulak olma isteği, ömrü boyunca ruh halini de etkileyecektir. küçük kardeşi dakin ise babasının gözdesidir ama williams onunla bir türlü iletişim kurmayı beceremez.

    asıl adıyla thomas lanier williams'ın hayatını değiştiren ve onu dünya edebiyatına kazandıran şey ise bir rastlantıdır. 1929 yılında izlediği henrik ibsen'in "ruhlar" oyunu... williams oyundan o kadar etkilenir ki, o dakika oyun yazarı olmaya karar verir. adı sanılan "tennessee" ise güneyli aksanı yüzünden üniversitede okuduğu yıllarda -biraz da alay etmek için- takılan isimdir. aslında gelecekte yazacağı oyunlarda yer vereceği tüm tiplemeleri de yavaş yavaş tanımaktadır. örneğin "arzu tramvayı-a streetcar named desire" oyunundaki stanley kowalski, ayakkabı fabrikasında birlikte çalıştığı insanlardan biridir. oyunlarındaki tüm o öfkeli, asabi, gergin insanlar da aslında williams'ın ablası rose yüzünden içinden bir türlü atamadığı delirme korkusunu dışa vurmaktadır.

    williams, eserlerini yazmak için neredeyse abd'nin tüm güney eyaletlerini gezer. bunlar arasında new orleans'ın onun için özel bir yeri vardır ve kente adeta aşık olur. arzu tramvayı'nı da orada kaleme alır. bu aykırı adamın bir aykırı yanı daha vardır: williams eşcinseldir ve kimseyi umursamadan birlikte yaşadığı bir de sevgilisi vardır: frank merlo... merlo'nun kanserden ölümüyle birlikte zaten bir süredir basından ve eleştirmenlerden aldığı sert tepkiler, williams için zorlu bir dönemin işareti olur. 1960'ların ortalarından itibaren içen, hap kullanan, dağıtan ama sürekli yazan biridir. bu gidişe dur diyen ise kardeşi dakin olur ve yazarı 1969'da hastaneye yatırır. bir yıllık tedavinin ardından yazarı hayata bağlayan şey yine yazma dürtüsü olur.

    tennessee williams'ın oyunlarındaki karakterlerin çoğu kendi yarattıkları bir dünyada yaşar. o dünyada kendilerini güvende hisseder ve dış dünya ile ya da gerçeklerle karşı karşıya geldikçe iç düzenlerindeki karışıklığın yarattığı bunalımla alt üst olurlar. williams ayrıca kadınları anlayan bir yazar olarak tanımlanır ancak bu yeteneği kadınları anlamaktan çok, eşcinselliği nedeniyle kadınların hislerini algılamak olarak ele alınmalıdır. açıkçası tüm eserlerinde kadınlar hep ana karakterdir ve williams da onları hem narin, kırılgan hem de güçlü ve çekici tipler olarak sunar.

    tennessee williams'ın çoğu filme alınan ve tiyato sahnelerinin vazgeçilmezleri arasına giren eserlerinden bazıları şöyle sıralanabilir:

    the glass menagerie (sırça kümes)-1944
    a streetcar named desire (arzu tramvayı)-1947
    the rose tattoo (gül dövmesi)-1951
    camino real (camino yolu)-1953
    cat on a hot tin roof (kızgın damdaki kedi)-1955
    orpheus descending-1957
    suddenly last summer-1958
    sweet bird of youth-1959
    period of adjustment-1960
    the night of iguana (iguana gecesi)-1961
    the milk train doesn't stop here anymore-1963
    the seven descents of myrtle-1968
    in the bar of a tokyo hotel-1969
    will mr. merriweather return from memphis?-1969
    small craft warnings-1972
    the two-character play-1973
    the red devil battery sign-1975
    this is (an entertainment)-1976
    vieux carre-1977
    a lovely sunday for creve coeur-1979
    clothes for a summer hotel-1980
    the notebook of trigorin-1980
    something cloudy, something clear-1981
    a house not meant to stand-1982

    (hazeyame 24.03.2009 02:41)


Vampircik - 2005 - 2015

sözlük hiçbir kurumla bağlantılı olmayan birkaç kişi tarafından düşünülmüş bağımsız bir platformdur. sözlük içerisindeki yazıların tüm sorumluluğu yazarlarına aiittir. sözlük bu yazıların doğru olduğu hakkında bir teminat vermez. yazılan yazıların telifi bize ait değildir, çalınız çırpınız ama kaynak gösteriniz.

sözlük sistemi ile geliştirilmiştir.